Polski model państwa wyznaniowego

Narastający konflikt światopoglądowy w społeczeństwie polskim wywołany jest wyjątkowo wysoką pozycją prawną Kościoła katolickiego oraz podniesieniem katolicyzmu do rangi ideologii państwowej.

Analiza sytuacji polityczno -prawnej w Polsce po 1989 roku przeprowadzona przez autora, a w szczególności relacji państwo- kościół, prowadzi do interesujących wniosków. Ideał demokratycznego, świeckiego państwa jest trudny do osiągnięcia i może wymagać nie tylko przebudowy systemu polityczno-prawnego, ale przede wszystkim zmian w świadomości społecznej. W tym celu konieczne może okazać się propagowanie alternatywnych modeli wielokulturowości poszerzających horyzonty oraz znaczenia osobistego rozwoju intelektualnego wobec narodowo-katolickiego wzorca polskości.

Mirosław Woroniecki – jest adwokatem, publicystą i działaczem społecznym. W 1980 roku ukończył Wydział Prawa UW. Od 1997 roku prowadził praktykę adwokacką. Po zakończeniu działalności zawodowej swoje zainteresowania skierował w stronę stosunków państwa z kościołem, dokonując analizy obowiązującego w Polsce prawa wyznaniowego. W 2017 roku założył stowarzyszenie Kongres Świeckości prowadzące aktywną działalność na rzecz laickości państwa. Liczne artykuły zamieszczane m.in. w Dzienniku Trybuna oraz książka Autorytarny klerykalizm i socjalliberalna alternatywa, wydana w 2018 roku przez RES Humana, stanowiły podstawę do przygotowania niniejszej publikacji.

Fragment I Przeciwdziałanie natrętnej klerykalizacji kraju i takiemu nasyceniu rzeczywistości religią, które jest niestrawne nawet dla ludzi wierzących, wymaga ogromnej mobilizacji wszystkich sił sprzeciwu wobec władzy i sprzymierzonego z nią Kościoła katolickiego.

Fragment II Istnienie monopolu wyznaniowego przy znacznej liczbie nawet jedynie nominalnie wiernych w sposób obiektywny prowadzi do zacieśniania relacji władzy z instytucja religijną, co przy przyjęciu zasady współdziałania w warunkach wzmożenia religijnego uzależnia państwo od religii dominującej.

Fragment III Uzasadnieniem wprowadzania religii do sfery publicznej, a przede wszystkim szkolnictwa, było rzekomo dążenie państwa do realizacji zasady pluralizmu światopoglądowego, poszerzania przestrzeni wolności m.in. poprzez równouprawnienie wyznań religijnych i umacnianie postaw tolerancji, otwartości i poszanowania różnorodności.Takie właśnie cele miała realizować m.in. szkoła publiczna, do której wprowadzona została katecheza. W efekcie wprowadzenia lekcji religii jako przedmiotu nieobowiązkowego do planu zajęć szkolnych osiągnięty został rezultat zupełnie odmienny od założonego.

Fragment IV Efektem zawarcia konkordatu było też stopniowe, coraz intensywniejsze nasycanie systemu edukacji publicznej katechezą szkolną oraz rozwój systemu szkolnictwa kościelnego, które uzyskały oficjalne wsparcie, w tym przede wszystkim finansowe, ze strony państwa.

Fragment V Obecnie obserwujemy wzrost zakresu finansowania kościołów i związków wyznaniowych, a tak naprawdę przede wszystkim Kościoła katolickiego, przy okazji wprowadzania do szkół i przedszkoli publicznych nauki religii, dotacji dla uczelni kościelnych, wprowadzania kapelanów nie tylko do wojska, policji czy więziennictwa, ale do coraz większej ilości instytucji publicznych, jak ostatnio do struktur Krajowej Administracji Skarbowej