Damian Dąbrowski, Pałace Dolnego Śląska. Powiat trzebnicki. Gmina Trzebnica i Zawonia

Prezentujemy pierwszy z przewodników po pałacach i dworach Dolnego Śląska.

Obejmuje ON sąsiadujące ze sobą gminy Trzebnica i Zawonia. Gminy te mają razem prawie 320 km2 powierzchni, z czego niemal dwie trzecie zajmuje pierwsza z nich. Na omawianym obszarze znajdują się 73 sołectwa oraz należące do nich przysiółki. Do naszych czasów przetrwało w nich 17 pałaców i dworów. Ta niemała liczba na niedużym obszarze, oznacza siedzibę szlachecką mniej więcej w co czwartej miejscowości. Po dokładnych analizach niemieckich map i źródeł niespodziewanie okazało się, że do naszych czasów przetrwała zaledwie połowa rezydencji, a na terenie opisywanych gmin było ich w sumie aż 38 w 36 miejscowościach.

Pierwotnie więc dwór czy pałac zlokalizowany był w co drugiej wiosce. Pokazuje to skalę strat i zaniedbań, które miały miejsce w powiecie trzebnickim po 1945 roku. Na terenie gmin Trzebnica i Zawonia nie ma średniowiecznych zamków czy też renesansowych wieloskrzydłowych dworów. Niemiecka arystokracja nie wznosiła swoich rezydencji na tych ziemiach, stąd też nie powstały budowle na miarę Książa, Bożkowa, Sycowa czy Żmigrodu. Większość dworów i pałaców należała do średniozamożnej szlachty i została ufundowana w XVIII i XIX wieku.