Sytuacja prawna mniejszości narodowych...

Mniejszości narodowe jako problem badawczy to zagadnienie niezwykleinteresujące, będące wdzięcznym polem dociekań socjologów, politologów, kulturoznawców, demografów i historyków. Ma ono także swój wymiar prawny i,co za tym idzie, polityczny. Sytuacja prawna mniejszości jest bowiem przedmiotembadań zarówno konstytucjonalistów, jak i specjalistów z zakresu prawamiędzynarodowego publicznego, a także administracyjnego. Wiążą się z tymkwestie tożsamości i świadomości narodowej, u których podstaw leżą poważnespory definicyjne, metodologiczne oraz ideologiczne. Tożsamość narodowai etniczna dzieli bowiem społeczeństwa według kryterium: swoi obcy. Przyczym im mniejszy poziom rozwoju kultury, tym bardziej eksponuje się ładunekemocjonalny i zazwyczaj w mniejszym stopniu eksponowana jest tolerancja.Rzeczywistość tę w poważnym stopniu ugruntowują mity i stereotypy. Problemembowiem jest nie to, że istnieją jacyś inni, lecz to, że ci inni funkcjonująw ramach konkretnego państwa, społeczności mieszkańców tego państwa i bywająjeszcze jego obywatelami. Na ten stan rzeczy mogą nakładać się i nakładająuprzedzenia rasowe bądź religijne, gdyż jakże często przedstawiciele mniejszościróżnią się od grupy większościowej rasą, wyznaniem, językiem, tradycjamii obyczajami. Problem mniejszości narodowych ze szczególną mocą wystąpiłw Europie i towarzyszył powstawaniu państw narodowych od średniowieczapo XX w. Próby przezwyciężenia podziału na swoich i obcych, na mniejszościi większość, podejmowano w historii wielokrotnie, ale bezskutecznie, byćmoże dlatego, że aż po schyłek XIX w. takie starania czyniono w poszczególnychpaństwach europejskich, i to wcale nie wszystkich. Nie obejmowały one takżewszystkich istniejących w tych państwach mniejszości, gdyż z różnych względówniektóre z nich uważano za lepsze, a inne za gorsze, niegodne uwagi.Warto zauważyć, że państwem, które w zasadzie nie zostało dotknięte zjawiskiemostracyzmu w odniesieniu do mniejszości, była Rzeczpospolita ObojgaNarodów, gdzie, jak to niegdyś poetycko zauważono, pod wspólnym niebemżyli obok siebie: Polacy, Litwini, Rusini, Niemcy, Węgrzy, Wołosi, Szkoci, Żydzi,Karaimi, Ormianie, wyznający islam Tatarzy oraz Cyganie.