Zachodni kanon. Książki i szkoła epok

To monumentalne dzieło opisuje wybrany przez autora kanon utworów zachodniej literatury, który obejmuje 26 autorów skupionych wokół Szekspira i innych z Dantem i Chaucerem na czele, a ponadto zawiera słynną listę kilkuset kanonicznych tytułów, głównie europejskich, z podziałem na kraje i epoki (arystokratyczną, demokratyczną i naszą, chaotyczną). Niezależnie od swoich „rankingów” książka niezwykle pouczająco wprowadza w świat tych dzieł i relacje między nimi.

Harold Bloom (1930-2019) był amerykańskim literaturoznawcą wykładającym do późnych lat w Yale, twórcą słynnej i kontrowersyjnej koncepcji „lęku przed wpływem”, lęku, który paraliżuje „słabych” autorów, a motywuje do oryginalności „silnych”. Za najsilniejszego uważał Szekspira, centrum kanonu. Druga główna idea Blooma to estetyczne kryterium literatury. Czytamy dla przyjemności estetycznej, a nie ze względu na społeczny walor utworu, na jego aspekty feministyczne, marksistowskie, kulturowe, polityczne, ekonomiczne itd. Kryterium estetyczne i indywidualne stanowi o wartości dzieła rozpoznawalnej po jego „dziwności”. Bloom pesymistycznie ocenia przyszłość kanonu i literatury opartej na wartości wyłącznie estetycznej - przyszłość kanonu estetycznego. Jego zdaniem lektura jako doświadczenie prywatne zanika, wypierana przez hałaśliwe ideologie i medialne rozrywki. My jednak możemy zawierzyć temu autorowi, erudycie pełnemu pasji, który czytał przez całe życie z miłością do literatury przeżywanej w samotności.

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.