Odzyskiwanie tego co oczywiste

Festiwal jest zawsze instytucją polityczną: ustanawia sposób percepcji, definiuje poszczególne trendy, umieszcza prace artystyczne w określonym porządku, decyduje o warunkach produkcji nowych wydarzeń. Gestem politycznym jest także sam wybór spektakli i sposobu ich pokazania, a także kształtowanie kontekstu czy formułowanie komunikatu z publicznością. Wybory osób odpowiedzialnych za programy festiwali nigdy nie są zatem „niewinne” czy neutralne. Jeżeli z kolei popatrzymy na festiwal z perspektywy jego uwarunkowań ekonomicznych i społecznych, okaże się, że nie tylko jest produktem neoliberalnego systemu, ale zarazem często wzmacnia i utrwala jego porządek. Jak wobec tego możliwe jest projektowanie festiwalu jako propozycji politycznej i emancypacyjnej? I jak ten potencjał uruchomić? Podstawowym założeniem tej książki jest wyrysowanie mapy kontekstów myślenia o festiwalu jako jednej z ważnych współczesnych instytucji sztuki. Znalazły się tutaj m.in. manifesty kuratorskie, scenariusze i listy, teksty programowe, rozmowy z praktykami. Ich autorami są znakomici, wieloletni praktycy i praktyczki, twórcy i twórczynie projektów artystycznych oraz badacze i badaczki przyglądające się mechanizmom produkcji i odbioru sztuki. Proponowane przez nich spojrzenia nie tylko każą ponownie zastanowić się nad tymi mechanizmami festiwalowymi, które wydawałyby się oczywiste, ale również pozwalają zadać pytanie, w jaki sposób odzyskać festiwal jako obszar działań krytycznych; jak go, jak powiedziałby McKenzie Wark, zhakować, by stworzyć przestrzeń na nowe rozwiązania — przede wszystkim na te, które są dzisiaj niemożliwe do pomyślenia.