Apokalipsa nie nadciąga. Dlaczego klimatyczny alarmizm szkodzi nam wszystkim?

Apokalipsa nie nadciąga to wyjątkowo ważna książka. Odwołując się do rzetelnejnauki i własnego doświadczenia, Michael Shellenberger stara się wyplątać kwestię globalnego ocieplenia i jegoskutków z oparów absurdu, ignorancji i stronniczości. Po to,by pokazać nam rzecz krzepiącą i inspirującą – jeśli lękamy się o przyszłość naszej planet, kierujmy się rozumem. A przede wszystkim sercem.

Dyskusje o problemach środowiskowych zdominowane są zwykle przez skrajności, przy czym obie strony w równym stopniu zaślepia ideologia i ignorancja. Michael Shellenberger w swojej książce stara się zachować równowagę i rozsądek i to czyni jej lekturę tak odświeżającą. Liczne i ważne problem środowiskowe są w niej zaprezentowane rzetelnie, czemu towarzyszy równie rzetelne wyjaśnienie, dlaczego ich obraz prezentowany opinii publicznej jest tak zniekształcony – odpowiedzialność za to ponoszą i naukowcy, i organizacje zajmujące się ekologią. A za tym wszystkim często stoi wielki biznes. Shellenberger natomiast pisze przekonująco, jego argumentacja jest spójna i uzupełniona o odniesienia do poważnych źródeł. Powiedziałbym, że Apokalipsa nie nadciąga to najważniejsza książka o problemach środowiskowych, jaka dotąd została opublikowana.

Musimy chronić naszą planetę, to nie ulega wątpliwości. Tylko jak? Niektóre odłamy ruchu ekologicznego zamknęły się w apokaliptycznej, eschatologicznej narracji, która nie dość, że jest antyludzka, jest też nienaukowa i kontrproduktywna.

Michael Shellenberger proponuje konstruktywny enwironmentalizm – podejście polegające na trafnej identyfikacji problemów, z którymi się musimy zmierzyć, i poszukiwaniu sensownej odpowiedzi na pytanie, jak to zrobić.

Jeśli epidemia koronawirusa czegokolwiek nas nauczyła, to tego, że rozbudzone silne emocje i podziały polityczne prowadzą do złej nauki, złych polityk i zbędnego cierpienia. Powszechnego cierpienia. Czy przypadkiem nie popełniamy tych samych błędów w naszych politykach środowiskowych? Znam Michaela Shellenbergera od dawna i wiem, że jest człowiekiem odważnym, innowacyjnym, a przy tym pragmatykiem unikającym stronniczości. Jest też człowiekiem, który naprawdę kocha naturę i który z moralnych względów robi wszystko, co naprawdę może jej pomóc. Jeżeli bliska jest wam taka postawa, musicie koniecznie przeczytać tę książkę.

Przygnębiającą powolność naszej reakcji na wywołaną przez człowieka zmianę klimatu przypisuje się zwykle knowaniom wywodzących się z prawicy klimatycznych negacjonistów i płynących szerokim strumieniem funduszom z przemysłu paliw kopalnych. W tej wciągającej, a przy tym świetnie udokumentowanej pracy Michael Shellenberger pokazuje, że sprawa nie jest tak prosta.

Pokazuje nam bowiem hipokryzję zielonych, którzy z jednej strony straszą nas wizją klimatycznej Apokalipsy, a z drugiej (właśnie za pieniądze z paliw kopalnych) organizują nieustanne sprzeciwy wobec energetyki atomowej, jedynego znanego w tej chwili „czystego” źródła energii, którego wykorzystanie na szerszą skalę mogłoby bez problemów pomóc nam poradzić sobie z najgorszymi ryzykami klimatycznymi. Ta książka pokazuje, jak lewicowa dezinformacja zastąpiła prawicowe oszustwo i stała się największą przeszkodą w staraniach o ograniczenie negatywnych konsekwencji zmian klimatu.

Kłopot z apokaliptycznymi scenariuszami końca świata jest taki, że skrywają one rzetelne naukowe diagnozy i uniemożliwiają opracowanie praktycznych rozwiązań. To może nie być dla niektórych przyjemna wiedza, ale nie można zaprzeczyć, że lektura książki Apokalipsa nie nadciąga zmusza nas do refleksji, czy zapowiedzi końca świata, którymi co dzień bombardują nas media, naprawdę zbliżają nas do przyszłości, w której i ludziom, i środowisku będzie lepiej.

Prawdziwy majstersztyk naukowego dziennikarstwa. Poprzez wywiady, relacje z własnych wypraw, obrazy i studia przypadków Michael Shellenberger ukazuje nam, że nauki o środowisku potrafią wskazać drogę od histerii do humanizmu. Z tej książki dowiemy się też wiele o wylesieniu, zmianie klimatu, szczelinowaniu, ochronie przyrody i innych ważnych środowiskowych wyzwaniach. Ale nie o tym, że dzieje się źle, tylko o tym, co robić – i czego nie robić – by było lepiej.

My, enwironmentaliści, mamy skłonność, by potępiać tych, którzy myślą inaczej, i zarzucać im ignorancję i wybiórcze, spaczone spojrzenie na świat oraz skłonność do poszukiwania w nim wyłącznie potwierdzenia własnych uprzedzeń. Tymczasem bardzo często sami mamy identyczne grzechy na sumieniu. Michael Shellenberger oferuje nam „szorstką przyjaźń” – i zarazem wyzwanie dla enwironmentalistycznej ortodoksji i nieelastycznych, zaślepionych umysłów. Autor książki Apokalipsa nie nadciąga bywa chwilami nawet jadowicie złośliwy i nie jest to dla nas miła lektura, ale prezentuje poglądy dobrze uzasadnione. Czytanie Schellenbergera to dobry trening, pozwalający wyrobić „mentalne mięśnie”, niezbędnenam, jeśli chcemy istotnie stworzyć dla świata projekt lepszej przyszłości, który da się zrealizować.

Michael Shellenberger kocha Ziemię zbyt mocno, by zaakceptować nonsensy i zdroworozsądkowe prawdy, które głosi enwironmentalizm. Ta książka narodziła się z wielkiej pasji i jest naprawdę cudowna. To jedna z tych książek, które zmieniają to, jak myślimy o świecie. Żałuję, że nie znalazłem w sobie dość odwagi, by tak pisać. I wdzięczny jestem autorowi za to, że on się na to odważył. Andrew McAfee, Principal Research Scientist w MIT, autor More from Less Czy sama deklaracja, że mamy kryzys, może uratować naszą planetę? Stawka jest wysoka, ale Michael Shellenberger pokazuje, że są sensowne rozwiązania problemów środowiskowych dobre też dla człowieka. Nikt nie zakończy lektury tej żywo napisanej, poruszającej i dobrze udokumentowanej książki bez wrażenia, że lepiej rozumie największe wyzwania, jakie stoją w antropocenie przed tymi, którzy chcą dla nas lepszej przyszłości.