Edelman. Życie. Do końca

Edelman był człowiekiem z piękną historią życia. Ale Izrael ma kłopot z Żydami takimi jak Edelman. Ponieważ Edelman, pozostając w Europie po Holokauście, wyznaczył linię żydowskiego losu biegnącą równolegle do linii wyznaczonej przez syjonistów i założycieli Izraela. Zajmie nam to jeszcze trochę czasu, zanim dojdziemy do porozumienia z takimi historiami życiowymi. Ta książka próbuje wyjaśnić jego wybory.

Trudna sprawa: portretować kogoś, kto zasłużył na pomnik, ale nie daje się zmarmurzyć i woli prowokować ostrymi sądami, niż wygłaszać patetyczne deklaracje. A rozmówcą jest przy tym niełatwym. „Nic nie rozumiecie... nudzicie... marudzicie... głupoty opowiadacie” – te słowa Witold Bereś i Krzysztof Burnetko słyszeli od Marka Edelmana wielokrotnie. „Edelman jest zwykle utożsamiany z powstaniem w getcie – piszą Bereś i Burnetko. – Rzadziej – z antykomunistyczną działalnością opozycyjną i z ruchem »Solidarności«. Jeszcze rzadziej – z rewolucyjnymi metodami operacyjnego leczenia beznadziejnych, jak się zdawało, przypadków chorób serca. A tymczasem jego biografii starczyłoby dla kilkunastu osób.