Pietro Bembo - na styku literackich tradycji

Pietro Bembo był z jednych czołowych przedstawicieli włoskiego humanizmu i najważniejszych myślicieli renesansowych. Ze względu na rozległość zainteresowań, wielość ról, które odgrywał, i rozbudowaną sieć kontaktów, był wzorcowym reprezentantem epoki. Choć wbrew aspiracjom ojca nie zdecydował się na karierę polityczną na żadnym z europejskich dworów, jego wpływ na życie intelektualne epoki był znaczący. Bembo zabierał głos we wszystkich ważniejszych debatach swoich czasów i zapoczątkował ruch literacki zwany petrarkizmem. Przyczynił się do ukształtowania współczesnego języka włoskiego. Mimo tych osiągnięć i bogatego życiorysu – Bembo pomieścił w niż też karierę kardynała i papieskiego urzędnika, kawalera maltańskiego, historyka i poety – polski czytelnik mógł na temat tej postaci dotychczas przeczytać stosunkowo niewiele. Książka Darii Kowalczyk-Cantoro to historyczno-literacka monografia jego życia i twórczości. Autorka traktuje omówienie łacińskiej oraz pisanej w języku volgare twórczości Bemba jako punkt wyjścia do rozważań na temat całości jego dorobku intelektualnego, filozoficznego i krytycznoliterackiego. Daje też wgląd w jego relacje z wybitnymi osobistościami jego czasu, takimi jak Angelo Poliziano, Pico della Mirandola, Lukrecja Borgia, Maria Savorgnan i Klemens Janicki. Książka przedstawia polskiemu czytelnikowi wybitnego humanistę, przybliża złożone konteksty kulturowe pojawiające się na styku kilku języków i tradycji literackich, a samego Bemba ukazuje jako autora niezwykle twórczego i nieustannie poszukującego. Praca Darii Kowalczyk-Cantoro wypełnia lukę w polskich badaniach nad twórczością Bemba w językach łacińskim i polskim, przy czym ta pierwsza zostaje oceniona i doceniona. Autorka pokazuje intertekstualne uwikłanie dzieł Bemba, odsłania ich antyczne inspiracje (dzieła rzymskich poetów okresu augustowskiego) i odkrywa fascynacje twórczością „trzech koron” (Dantego, Petrarki, Bocaccia). Kowalczyk-Cantoro skupia się też na sposobie imitowania i emulowania mistrzów oraz dostrzega niekonsekwencję Bemba w respektowaniu reguł (poprzez nawiązywanie do twórczości Dantego, który nie zmieścił się przecież w rygorystycznym modelu imitacyjnym zaprezentowanym na kartach Prose della volgar lingua). Z recenzji dr hab. Marty Wojtkowskiej- Maksymik, prof. Uniwersytetu Warszawskiego